Phát biểu tại Đại hội MTTQVN lần thứ 8
Gs Tương Lai/
Kính thưa các cụ,
Thưa ông Chủ tịch Mặt trận, thưa qúy vị
Đến hẹn lại lên, tôi xin được phát biểu hai vấn đề,
nhưng tuy hai mà một. Và có lẽ đây là lần cuối có mặt ở diễn đàn Mặt trận, tôi xin phép nói dài
một chút, đương nhiên cũng chỉ trên 15 phút chút ít.
1.Vấn đề quan trọng nhất
cần tập trung phản biện và giám sát là gì?
Văn kiện của Mặt trận ghi là
giám sát và phản biện, tôi đảo ngược lại để nhấn mạnh rằng thế là cuối cùng cái gì cần đến rồi
cũng phải đến. Chỉ có điều "hơi bị lâu".Và người gánh chịu hệ
lụy đó là dân, là người dân trong sự lạc hậu của đất nước nghìn năm văn hiến
này!
Giáo sư Lưu Văn Đạt luôn nhắc tôi
anh đừng nôn nóng, vì những tham luận, phát biểu của tôi tại diễn
đàn Mặt trận, các Hội thảo do các Hội đồng Tư vấn chủ trì, mà riêng cụ Đạt làm
chủ tọa thì đã có ba cuộc trong suốt nhiệm kỳ qua, và ngay cả trong nhiệm kỳ
trươc nữa, đều quyết liệt nói đến sứ mệnh phản biện của Mặt trận.
Quyêt liêt đến độ tôi nói rõ phải thực thi chức năng phản biện nếu Mặt Trận
không cam chịu làm một thứ cây kiểng vô duyên được nuôi trồng bằng tiền thuế
của dân. Và rồi những tham luận hay gọi là "báo cáo khoa học"
ấy đều được lưu trong ngăn kéo, chắc là ngăn kéo của ông Tổng Thư ký Vũ Trọng
Kim.
Cụ Đạt dạy chí phải : trên
chưa cho! "Trên" là "trên"
nào đây?
Tôi đành tự an ủi trong niềm ưu
tư " Xanh kia thăm thẳm từng trên. Vì ai gây dựng cho nên nỗi này".
"Nên nỗi này" không chỉ là lời của tác giả Chinh phụ
ngâm! Một kẻ hậu sinh sống trong thế kỷ XXI này là anh Bảy Nhị, nguyên Chủ
tịch An Giang có bài viết ngày 21.6.2012 với cái tít rớm lệ "Nước non mình đến nỗi nầy sao!". Tôi đọc mà những muốn khóc theo, cố thử hình dung tâm trạng
của ông bạn tôi,vốn quen lội ruộng hơn ngồi trước bàn cầm bút này, liệu có như
tâm trạng nàng Kiều "một cung gió thảm mưa sầu, bốn giây rỏ máu năm
đầu ngón tay" khi viết những dòng này không? Trong nỗi niềm ấy,
trước diễn đàn này tôi kiến nghị : nội dung, phương thức phản biện và giám sát
của Mặt Trận cần tập trung vào cái chuyện lớn đó, làm rõ nguyên nhân cơ bản ở
tầm vĩ mô, cũng như những chủ trương, đường lối, giải pháp của từng thời đoạn
để chỉ rõ "nước non mình" vì sao mà "đến nỗi
này".
"Nỗi" làm
sao? "nỗi này" là cái nỗi gì?
Xin không vòng vo ẩn dụ nữa :"Cách đây bốn,
năm mươi năm, VN và Hàn Quốc có trình độ phát triển tương đương. Sau mấy mươi
năm, tôi rà lại tư liệu thì thấy Hàn Quốc hiện có khoảng 90.000 người sống tại
VN và VN cũng có 90.000 người sống ở Hàn Quốc. Chỉ khác nhau ở chỗ hầu hết
người Hàn Quốc tại VN làm ông chủ, làm quản lý, còn người VN ở Hàn Quốc thì chủ
yếu làm ôsin. Nghe mà xót lòng".
Đây là nỗi "xót lòng" của ông Vũ Ngọc Hoàng, Phó ban
thường trực đã nói trong Hội nghị toàn quốc
hướng dẫn tổ chức kỷ niệm 45 năm thực hiện di chúc do Ban Tuyên giáo TƯ tổ chức.
[Tuổi trẻ. 21.8.2014
* Xem phụ
lục
Nỗi "xót lòng" đó càng
như bị xát muối thêm bởi mấy con số do ILO [Tổ chức Lao động quốc tế] công bố về
năng suất lao động của Việt Nam năm 2013 thuộc nhóm thấp nhất Châu Á-Thái Bình
Dương: thấp hơn Singapore 15 lần, Nhật 11 lần, Hàn Quốc 10 lần, bằng 1/5
Malasia và 2/5 Thái Lan! Ấy thế mà bài học của một thời phải thuộc nằm lòng cái
nguyên lý cơ bản về năng suất lao động là cái quyết định làm cho CNXH hơn CNTB.
Thua CNTB về năng suất lao động nhưng Việt Nam ta lại hơn đứt họ về sự chơi sang
của giới quý tộc mới. Thì đây : báo Tuổi Trẻ đăng một bài viết về cửa hàng Hermes
ở Hà Nội nhập về mười bộ túi xách thời trang mới nhất. Mỗi bộ gồm
bốn chiếc mang bốn màu khác nhau. Giá của một bộ bốn chiếc túi này là 1.400.000
USD [tương đương 29 tỷ đồng VN], và người ta chỉ bán bộ chứ không bán lẻ! “Loáng một cái là hết sạch. Nhiều người còn trách móc tay
quản lý cửa hàng là sao không để dành cho mình". Hỏi
ai trách? Trả lời "Các quý phu nhân và các
quý tiểu thư". Xin biết cho rằng Hiệp hội Hàng xa xỉ thế
giới đã xếp Hermes đứng đầu bảng trong danh mục các nhãn hiệu xa xỉ và ông
Patrick Thomas, chủ tịch tập đoàn này khẳng định : "Hermes tại VN vẫn tăng trưởng đều từ 20-30% trong những năm
qua "!
Có nghĩa là những người tiêu thụ
hàng xa xỉ bậc nhất thế giới ở Việt Nam sẽ tăng trưởng đều đều, điều này tỷ lệ
thuận với tham nhũng khi mà đất nước đã sập bẫy thu nhập trung bình với những
chỉ báo rất rõ như : tăng trưởng
GDP của VN chậm lại, năng suất lao động kém, chuyển dịch cơ cấu chỉ mang tính
hình thức, trì trệ trong các bảng xếp hạng toàn cầu và đã gặp các vấn đề nảy
sinh do tăng trưởng như ô nhiễm, tham nhũng, bong bóng bất động sản, chênh lệch
giàu nghèo...
Đương nhiên, phản biện tuyệt đối không chỉ moi móc cái xấu, cái dở mà phải biết
chắt chiu từng điểm sáng, những khởi sắc có sức sưởi ấm lòng người như chuyện
con đường Nội Bài-Lào Cai vừa thông xe cách đây 4 hôm mở ra một viễn ảnh sáng
sủa cho cả một vùng Tây Bắc giàu tiềm năng chẳng hạn. Phải chắt chiu, vì chúng
rất quý và hiếm giữa những mảng tối tràn lan.
Nhưng chắt chiu từng điểm sáng
không mâu thuẫn với trung thực và mạnh dạn phơi bày những mảng tối khi mà những
mảng tối ấy lại quá dày, nó báo hiệu nguy cơ mât còn. Thì chẳng phải là chính ông Chủ tịch nước đã nói trong bài
viết nhân 2.9 khi trích dẫn câu của người xưa về
những nguy cơ làm mất nước: “Một, trẻ
không kính già; hai, trò không trọng thầy; ba, binh kiêu tướng thoái; bốn, tham
nhũng tràn lan; năm, sỹ phu ngoảnh mặt”,
cả 5 yếu tố ấy xem ra đã hội đủ mà không ai là không thấy đó sao? [Trong nguyên bản,ông Chủ tịch Nước viết câu
này là của Lê Quý Đôn, nhưng tôi tra cứu mãi không tìm ra xuất xứ, hỏi một số
học giả quen biết thì chưa ai chỉ cho tôi cứ liệu xác đáng, nên tôi tạm gọi là
lời người xưa, mong các bậc cao minh chỉ giáo]
Vậy
thì, nội dung cơ bản nhất của sự giám sát và phản biện mà Mặt trận đảm nhiệm
phải hướng vào là gì nếu không phải là thực tế nóng bỏng đó, "vì ai
gây dựng cho nên nỗi này"? Theo tôi, đây nên là một điểm
đột phá của công tác Mặt trận.
Thật ra, nói cho rốt ráo thì cái gọi là "đột
phá" này vốn là chức năng đích thực, là sứ mệnh của Mặt trận tổ quốc Việt Nam ngay khi
thành lập. Xin nhớ lại tham luận của luật sư Nguyễn Mạnh Tường tại cuộc họp
Mặt trận Tổ quốc ở Hà Nội ngày 30.10.1956 . Nhà trí thức lớn ấy đã chỉ ra một cách toàn diện những khuyết tật của thể
chế sẽ kéo lùi đất nước nếu không sớm khắc phục. Và lời tiên đoán của ông đã
được chứng minh. Chỉ có điều đau xót là, sau phản biện tâm huyết ấy vị học giả
đáng kính đã bị "rút phép thông công" như lời ông viết
sau này. Vì thế, nói đột phá cũng là nói
hãy trở về với đúng chức năng đích thực của Mặt
trận khi cái xiềng phản dân chủ đã tháo gỡ được vài cái mắt xích
do thời cuộc đưa đẩy. [mời xem phần
phụ lục 1 và 2 ở cuối trang]
2. Trước mắt, cần tập trung
giám sát và phản biện đường lối, chính sách đối nội và đối ngoại nhằm đối phó
với bọn xâm lược đã tự phơi bày bộ mặt nham hiểm và độc ác của chúng.
Cũng chỉ mới cách đây không lâu, ai
chạm đến cái gọi là "điểm nhạy cảm" này thì hãy coi chừng! Khi người ta
dám ngang nhiên đục bỏ bia kỷ niệm những liệt sĩ đã hy sinh trong cuộc chiến
tranh biên giới, kiêng kỵ nhắc đến cuộc chiến với tội ác của 60 vạn quân xâm
lược gây ra đối với quân dân ta trên các tỉnh biên giới mà Đặng Tiểu Bình hỗn
xược tuyên bố là "để dạy cho Việt Nam một bài học", không dám gọi
đích danh tàu của kẻ cướp còn tệ hại hơn bọn cướp biển vì chúng dám xâm phạm
vùng biển của ta, đáng đập cướp bóc ngư dân ta mà phải gọi là "tàu
lạ" thì rõ ràng là đã có một cái gì khuất tất ẩn dấu trong
cuộc gặp ở Thành Đô mà cho đến nay, những trao đổi và ký kết gì đó vẫn còn u u
minh minh, thì đây chính là một câu hỏi lớn chưa lời đáp.
Nếu Mặt trận dám tự nhận mình là tiếng
nói của dân, phản ánh ý chí và nguyện vọng của dân thì phải thẳng thẳn
đặt ra vấn đề ra với những người đang gánh vác trọng trách trước nhân dân, yêu
cầu phải giải trình một cách công khai và minh bạch trước dân. Nếu Mặt trận
không nhận thức rõ đây là nội dung bức xúc nhất cần giám sát và phản biện thì
Măt trận không làm tròn sứ mẹnh của mình trước dân, người ta có thể gọi đó là
sự phản bội dân.
Thế rồi, quả là phải "cám ơn cái giàn khoan", nó
như mảnh giấy quỳ nhúng vào
dung dịch thử. Nó giữ nguyên màu tím hay ngả sang màu xanh hoặc
chuyển sang màu đỏ để biết nó là "trung tính", "mang tính kiềm" hay "mang tính axit" nhằm lộ diện ai
là ai, "thanh thiên bạch nhật rõ ràng cho coi". Quả thật "trong ánh chớp của những cơn giông sáng lòe của một giai đoạn
chuyển động, người ta thấy các sự việc và con người như trần truồng..."
mà Einstein từng viết.
Chính cái giàn khoan "made in China" ấy
đã làm nổi rõ lên sự sòng phẳng, minh bạch của lời tuyên bố dứt khoát : "Việt Nam luôn mong muốn có hòa bình, hữu
nghị nhưng phải trên cơ sở bảo đảm độc lập, tự chủ, chủ quyền, toàn vẹn lãnh
thổ, vùng biển, và nhất định không chấp nhận đánh đổi điều thiêng liêng này để
nhận lấy một thứ hòa bình, hữu nghị viển vông, lệ thuộc" thể hiện được ý chí và khát vọng
của mọi tầng lớp nhân dân, đi thẳng vào lòng người, chạm đến điểm sâu kín nhất,
thiêng liêng nhất trong tâm thế dân tộc.
Cho nên, sách lược
mềm dẻo biểu hiện sự biết mình, biết người, linh hoạt trong ứng xử trên mặt
trận ngoại giao là phương thức cần thiết để giữ hòa khí, tránh bớt những căng
thẳng đẩy tới những đụng độ không cần thiết. Thế nhưng, phải có bản lĩnh và khí
phách của Trần Bình Trọng, Trần Hưng Đạo thì mới có thể vận dụng được sách lược
ấy. Còn nếu trong đầu đã ấp ủ tâm thức đầu hàng để giữ cái ghế quyền lực như
Trần Ích Tắc, Trần Kiện thì nhu nhược và đê hèn là điều dễ hiểu cho dù được
ngụy trang khéo đến đâu. Vả chăng, khi dụng sách lược ấy, phải hiểu rất rõ Trung
Quốc là kẻ mà lời nói không bao giờ đi đôi với việc làm, chưa lúc nào bỏ thói
quen tráo trở, "xi nhan" bên phải nhưng bẻ tay lái về bên phải là
chuyện cơm bữa của họ mà thế giới biết quá rõ.
Độc chiếm Biển Đông là "quốc sách"
nhằm thực hiện "giấc mơ Trung Hoa" của họ. Tiến hành nâng cấp, xây
dựng các đảo chìm, đảo nổi đâu phải bây giờ họ mới làm. Đó là những hành động
nằm trong chiến lược “xâm lược mềm” của họ từ lâu. Hiện họ đang xây dựng sân
bay, quân cảng, khu hậu cần lớn trên đảo Gạc Ma. Đây là một hành động cực kỳ
nham hiểm mà ta cần phải có phản đối quyết liệt hơn nữa trước công luận của thế
giới.
Cho nên, cho dù là
chúng ta đã rất cố gắng trong việc duy trì đàm phán với Trung Quốc để giải
quyết các bất đồng, đưa ra các cương lĩnh cơ bản, thậm chí ngay cả khi họ gây
ra những hành động rất trắng trợn như việc hạ đặt giàn khoan HD981 ta vẫn làm
điều đó nhưng kết quả thế nào thật đã rõ như ban ngày, người lú lẫn nhất cũng
đã phải thấy.
Không thể tiếp tục
thỏa thuận với Trung Quốc những điều vô nghĩa khi họ luôn tráo trở. Bởi làm như
thế không khác gì tạo điều kiện cho Trung Quốc lợi dụng để đánh lừa công luận,
bóp méo sự thật. Hơn nữa, sẽ làm cho bạn bè của ta trong khối ASEAN nghi ngờ về
quyết tâm của ta, những cường quốc có chung mối quan tâm vì lợi ích của chính
họ trên con đường huyết mạch trên biển e ngại về chính sách "đi giây"
nguy hiểm của một bộ phận những người cầm quyền Việt Nam.
Thời gian không chờ
đợi. Bởi vậy, chúng ta bắt buộc phải kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế. Đây
là việc phải làm ngay. Chần chừ, là sập bẫy của Trung Quốc và có tội với đất
nước. Nhà cầm quyền TQ sẽ còn tung ra nhiều chiêu lừa mị đánh trúng vào điểm
yếu của ai đó còn hy vọng hão quyền vào cái mặt nạ "cùng chung ý thức hệ
XHCN" được phủ thêm một lớp son bốn tốt và mười sáu chữ bịp bợm. Chính vì
thế, điểm đột phá của công tác Mặt trận sắp tới không thể là gì khác việc tập
trung giám sát và phản biện vào đường lối, chủ trương và giải pháp cứu nước,
chống Trung Quốc xâm lược. Được nghe trình bày dự thảo về "Lời
kêu gọi" của Đại hội Mặt trận tôi quá bất ngờ và không thể không
kìm được sự phẫn nộ. Đất nước lâm nguy, kẻ xâm lược đang trăm mưu nghìn kế uy
hiếp ta, thế mà "Lời kêu gọi" của Đại hội chẳng có một câu lên án, cứ
như thể mọi việc đều đang thoải mái " vui vẻ trẻ trung" trong Hội trường máy lạnh thật hoành tráng, sang trọng này!
Tôi xin kết thúc bài
phát biểu đã quá dài với niềm tin vững chắc rằng : “Người ta chỉ có thể lừa bịp được vài người trong mọi lúc, lừa được mọi
người trong vài lúc, nhưng không thể lừa được mọi người trong mọi lúc”! Đấy là lời của Abraham Lincoln.
............................
PHỤ LỤC [không đọc vì
sợ chiếm quá nhiều thì giờ].
*Tôi có cảm tình với anh
cũng từ một chuyện liên quan đến cái cái chữ "trên" này. Trong một dịp gặp anh khi anh
là bí thư tỉnh ủy Quảng Nam, nhân chuyện gì đấy tôi quên mất rồi, anh nói
" công văn, chỉ thị, báo cáo mà Văn phòng soạn đưa bí thư xem và ký,
bao giờ tôi cũng sửa chữ "dưới sự lãnh
đạo của Đảng" thành chữ "với sự
lãnh đạo của Đảng". Tôi nghĩ bụng "tay này chơi được
đây, một lóe sáng của trí tuệ đất Quảng chứ chẳng đùa". Dạo ấy,
tôi có đem chuyện này nói với ông Sáu Dân, thấy ông trầm ngâm, trong ánh mắt
thoáng có nét suy tư, day dứt.
